Ngày 15/10, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức tọa đàm bàn về việc thành lập sàn giao dịch vàng. Theo ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối, có 3 đề xuất mô hình sàn vàng tại Việt Nam gồm: Thành lập Sàn giao dịch vàng quốc gia; cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa; lập sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Việc thành lập sàn vàng sẽ cung cấp dữ liệu minh bạch phục vụ công tác phân tích, dự báo và hoạch định chính sách, hạn chế giao dịch “ngoài luồng”. Ảnh minh họa: CTV
Các phương án thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam đều nhằm hướng đến việc tạo lập một trung tâm giao dịch vàng theo lộ trình và các cơ sở hạ tầng, công nghệ phục vụ (như trung tâm thanh toán, các kho lưu trữ,…), từng bước huy động nguồn vàng trong dân. Bước đầu sẽ là sàn giao dịch vàng vật chất, trở thành kênh phân phối vàng nguyên liệu nhập khẩu đủ tiêu chuẩn, đảm bảo công khai minh bạch.
Tiếp đến là từng bước theo lộ trình triển khai các sản phẩm vàng tài khoản, phái sinh. Mục đích cuối cùng là biến sàn vàng thành kênh huy động nguồn lực vàng trong dân, giảm tích trữ vàng, chuyển hóa thành nguồn lực đầu tư vào sản xuất kinh doanh.
Lộ trình thí điểm thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam có thể chia làm 3 giai đoạn. Theo đó, giai đoạn 1 thành viên bao gồm các tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch vàng, ngân hàng thanh toán và các thành viên giao dịch. Giai đoạn 2, 3 mới mở rộng thành viên của sàn. NHNN chưa công bố thời điểm thí điểm cụ thể từng giai đoạn.
Theo NHNN, việc nghiên cứu và xem xét thành lập sàn giao dịch vàng là một chính sách đồng bộ nhằm hoàn thiện thể chế, cơ sở hạ tầng thị trường theo chỉ đạo của Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ và các cấp có thẩm quyền, nhằm góp phần khơi thông nguồn vàng trong dân, minh bạch hóa hoạt động giao dịch vàng, tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với thị trường vàng.
Theo Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng, sàn giao dịch vàng không chỉ giúp hạn chế tình trạng giao dịch “ngoài luồng”, mà còn cung cấp dữ liệu minh bạch phục vụ công tác phân tích, dự báo và hoạch định chính sách. Khi được kết nối và xử lý kịp thời, dữ liệu từ sàn sẽ trở thành kênh thông tin bổ sung quan trọng cho cơ quan quản lý. Được biết, NHNN đang gấp rút soạn thảo đề án thành lập sàn giao dịch vàng Việt Nam, dự kiến trình Chính phủ trong tháng 10.
Thực tế, việc thành lập sàn giao dịch vàng không phải là sáng kiến mới, mà đã là chủ trương của Đảng, Chính phủ trong thời gian qua nhằm quản lý thị trường vàng, nhất là trong bối cảnh giá vàng liên tục tăng nóng, chênh lệch giá vàng “nội – ngoại” tiếp tục duy trì ở mức hàng chục triệu đồng/lượng.
Khi có sàn, người dân muốn mua vàng không cần phải rồng rắn xếp hàng ở tiệm vàng mua vàng vật chất về cất két sắt, mà có thể nhận chứng chỉ vàng. Người dân có thể sử dụng chứng chỉ này để giao dịch, trao đổi và cũng có thể mang đến sàn để rút vàng nếu có nhu cầu. Khi đó, giao dịch vàng sẽ rất thông thoáng, minh bạch về người mua, người bán, sức cung, sức cầu…
Đặc biệt, cầu vàng vật chất khi đó cũng sẽ giảm mạnh vì hiện nhiều người có nhu cầu mua vàng để đầu tư, song không có nhu cầu mang vàng vật chất về để cất giữ.
Thành lập sàn giao dịch vàng, người dân sẽ không phải xếp hàng mua vàng vật chất.
Theo đánh giá của các chuyên gia, Việt Nam là một trong những quốc gia có mức độ tích trữ vàng vật chất cao, thể hiện rõ qua thói quen đầu tư và giữ tài sản bằng vàng của người dân trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, trong khi nhu cầu tiêu dùng và nắm giữ vàng luôn ở mức lớn thì thực tế Việt Nam lại không sản xuất được vàng. Do đó, mọi nhu cầu vàng trong nước đều phải phụ thuộc vào nhập khẩu – đồng nghĩa với việc tiêu tốn một lượng lớn ngoại tệ.
“Vấn đề đặt ra hiện nay với hoạt động quản lý là phải cân đối giữa nhu cầu nắm giữ vàng hợp pháp của người dân với nhiệm vụ ổn định tỷ giá, bảo đảm an toàn hệ thống tài chính tiền tệ quốc gia”, ông Đào Xuân Tuấn chia sẻ.
Nêu quan điểm của mình, ông Huỳnh Trung Khánh – Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, mở cửa nhập khẩu vàng nguyên liệu và lập sàn vàng quốc gia thì mới xử lý được gốc rễ chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và thế giới. Sàn giao dịch vàng không chỉ giúp giảm giao dịch vàng vật chất, huy động nguồn vàng trong dân, mà còn góp phần tăng dự trữ vàng quốc gia, giảm thanh toán bằng tiền mặt, tăng nguồn thu thuế cho Nhà nước và loại bỏ các sàn vàng “chui”.
Hiện Việt Nam đang triển khai Trung tâm tài chính quốc tế, trong đó có sàn giao dịch hàng hóa, nếu vàng được đưa lên sàn thì hoàn toàn phù hợp thông lệ quốc tế. Có cùng quan điểm, TS Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia nhận định, việc giao dịch vàng trên sàn sẽ giúp cho giá vàng trong nước và giá vàng thế giới liên thông với nhau, đảm bảo thị trường vàng trong nước biến động theo thị trường vàng thế giới.
Đồng thời, việc giao dịch vàng trên sàn giúp ngăn chặn tình trạng một vài doanh nghiệp lớn “lũng đoạn” thị trường vàng. Không chỉ vậy, việc giao dịch vàng trên sàn cũng giúp đảm bảo cho minh bạch thông tin. Ngoài ra, những bên tham gia trên sàn vàng đều được đảm bảo đủ điều kiện được giao dịch và giao dịch hoàn toàn minh bạch.