Tổng thống Nga Vladimir Putin tại một sự kiện ở St. Petersburg. Ảnh: THX/TTXVN
Theo báo Anh Telegraph, Ngân hàng Trung ương Nga đã chuyển từ bán ròng vàng sang mua ròng vàng vào năm 2006 và đã tích lũy được một trong những kho dự trữ vàng lớn nhất thế giới. Dự trữ vàng là một phần trong kế hoạch của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm xây dựng một nền kinh tế “pháo đài Nga” bất khả xâm phạm trước các lệnh trừng phạt.
Chiến lược này đã mang lại hiệu quả đáng kể trong những tuần gần đây sau khi giá vàng thỏi tăng vọt. Vàng đã vượt qua 4.000 USD/ounce lần đầu tiên vào ngày 8/10, nâng mức tăng từ đầu năm đến nay lên hơn 50%. Đợt tăng giá này định giá kho dự trữ 2.326,5 tấn của Nga lên hơn 302 tỷ USD.
Đợt tăng giá vàng gần đây nhất được thúc đẩy bởi những lo ngại về bong bóng cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI), lo ngại về việc chính phủ Mỹ đóng cửa và đơn từ chức bất ngờ của Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu.
Giá vàng đã tăng gấp đôi kể từ cuối năm 2023 và tăng vọt 841% kể từ đầu năm 2006, khi Nga bắt đầu xây dựng kho dự trữ.
Theo dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới, Ngân hàng Trung ương Nga đã tăng cường đáng kể việc mua vàng vào năm 2014, vào khoảng thời gian Nga sáp nhập Crimea. Ngân hàng này đã mua 1.258 tấn vàng trong năm năm tiếp theo, giúp Nga xây dựng kho dự trữ quốc gia lớn thứ sáu thế giới.
Giờ đây, bất chấp các lệnh trừng phạt có thể ảnh hưởng tới kinh tế, Moskva được cho là đang kiếm bộn tiền. Quốc gia này là một trong hai nước bán ròng vàng vào tháng 8 năm nay. Nga đã bán ra hơn ba tấn vàng thỏi, trị giá khoảng 441 triệu USD. Hội đồng Vàng Thế giới cho biết việc bán vàng của Nga “có thể liên quan đến chương trình đúc tiền xu”.
Xung đột tại Ukraine đã góp phần đẩy giá vàng lên cao, tạo nên một vòng tuần hoàn lợi ích cho Nga.
Trong thời kỳ hỗn loạn, vàng thường được coi là nơi trú ẩn an toàn. Ewa Manthey, chiến lược gia hàng hóa tại ING, cho biết đợt tăng giá lịch sử của vàng được thúc đẩy bởi các cuộc xung đột ở Trung Đông và Ukraine. Giá vàng đã tăng 111% kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022.
Eren Osman, chuyên gia phân tích của ngân hàng tư nhân Arbuthnot Latham, chỉ ra: “Sự tăng giá của vàng được thúc đẩy bởi hai yếu tố, thứ nhất là sự gia tăng đáng kể lượng mua vào của các ngân hàng trung ương kể từ cuộc xung đột ở Ukraine, và thứ hai là động lực gần đây hơn từ các nhà đầu tư cá nhân, nơi chúng tôi đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể dòng vốn đổ vào các quỹ giao dịch hoán đổi ETF”.
“Các quỹ và nhà quản lý dự trữ toàn cầu muốn có một hàng rào phòng ngừa sự liều lĩnh về tài chính, sự mất giá tiền tệ và chính sách khó lường của chính phủ, và vàng chính là trung tâm của động thái đó”, Chris Weston, nhà phân tích tại công ty môi giới Pepperstone, cho biết.
Giá vàng cũng tăng vọt khi lãi suất bắt đầu giảm trên toàn thế giới sau một thời gian tăng mạnh sau đại dịch. Các nhà đầu tư kỳ vọng rộng rãi rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng này. Lãi suất thấp hơn làm suy yếu đồng USD, khiến vàng trở nên rẻ hơn đối với những người mua vàng không sử dụng đồng USD.
Tai Wong, một nhà giao dịch kim loại độc lập, trả lời hãng tin Reuters: “Hiện tại, có rất nhiều niềm tin vào giao dịch này đến nỗi thị trường sẽ hướng đến con số tròn lớn tiếp theo, tức là 5.000 USD/ounce, với khả năng Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất”.
Nga không phải là nước duy nhất hưởng lợi từ sự tăng giá vàng. Trung Quốc cũng đã tăng mạnh dự trữ vàng trong những năm gần đây và sở hữu kho dự trữ lớn thứ bảy thế giới.
Trong khi đó, Mỹ vẫn là quốc gia nắm giữ vàng lớn nhất thế giới với 8.133 tấn, hiện trị giá 1.040 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên dự trữ của một quốc gia vượt ngưỡng 1.000 tỷ USD.
Tổng thống Trump đã liên tục gây áp lực kinh tế lên Nga trong những tháng gần đây nhằm gây sức ép buộc người đồng cấp Putin phải ký kết thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, theo các ngân hàng lớn nhất Phố Wall, Tổng thống Nga vẫn còn một đòn bẩy khác, là giá vàng tăng trong một thời gian tới.
Tuần này, ngân hàng Goldman Sachs dự báo giá vàng thỏi sẽ đạt 4.900 USD/ounce vào tháng 12 năm sau, tăng so với ước tính trước đó là 4.300 USD. Goldman Sachs kỳ vọng đợt tăng giá 23% này phần lớn được thúc đẩy bởi các ngân hàng trung ương, đặc biệt là các thị trường mới nổi “có khả năng tiếp tục đa dạng hóa cơ cấu dự trữ vàng”.
Tuy nhiên, không phải ai cũng tin rằng chuỗi tăng giá của vàng có thể kéo dài mãi mãi. Joost van Leenders, thuộc ngân hàng tư nhân Van Lanschot Kempen, cho biết vàng hiện “cực kỳ đắt đỏ” so với các tài sản khác như trái phiếu hoặc dầu.