Dù giá vàng trong nước và quốc tế đang chững lại và có dấu hiệu điều chỉnh giảm sau đợt tăng quá nóng. Song hiện tại giá vàng vẫn đang ở mức rất cao; và giá vàng Việt Nam có độ trễ phản ứng so với giá vàng trên thị trường quốc tế.
Đầu tuần này, giá vàng thế giới đạt đỉnh kỷ lục – hơn 4.300 USD/ounce, nhưng trong phiên giao dịch hôm nay 22/10 (theo giờ Việt Nam), giá vàng thế giới đã giảm xuống còn 4.103,9 USD/oz (tương đương khoảng 130,3 triệu đồng/lượng) do áp lực chốt lời lớn từ nhà đầu tư sau đợt tăng nóng. Trong khi đó, giá vàng SJC đang được niêm yết ở mức 146,5 – 148,5 (mua vào – bán ra).
Vàng được xem là tài sản trú ẩn an toàn. (Ảnh minh họa: Huy Phương/VOV.VN)
Trước diễn biến bất thường này, chuyên gia kinh tế cảnh báo rủi ro đầu cơ và nguy cơ thiếu hụt nguồn cung vàng vật chất nếu không có biện pháp điều tiết kịp thời. Phóng viên VOV.VN đã có cuộc trao đổi với chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Trí Hiếu – Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn cầu – để phân tích nguyên nhân, dự báo xu hướng và đưa ra khuyến nghị cho nhà đầu tư trong bối cảnh giá vàng tăng biến động mạnh như hiện nay.
Nguy cơ bùng phát “sốt ảo” trên “chợ đen”
PV: Thưa ông, trong thời gian gần đây, giá vàng liên tục trồi – sụt mạnh, thậm chí vượt xa mọi dự đoán trước đó. Ông có đánh giá thế nào về tình trạng này?
TS. Nguyễn Trí Hiếu: Chỉ trong vài tháng, giá vàng thế giới đã tăng lên tới khoảng 4.240 USD/ounce – một mức mà có lẽ trước đây ít ai tưởng tượng được. Ở trong nước, giá vàng miếng đã lên đến 150 triệu đồng/lượng, lập kỷ lục cao nhất từ trước đến nay.
Điều đáng nói là, đà tăng này chưa có dấu hiệu dừng lại. Đây là diễn biến hiếm thấy trong lịch sử thị trường vàng. Dù giá vàng đang có dấu hiệu chững lại song sự hạn chế nguồn cung vàng trong nước khiến cầu tăng mạnh, nguy cơ bùng phát “sốt ảo” trên “chợ đen”.
TS. Nguyễn Trí Hiếu
PV: Theo ông, nguyên nhân nào khiến giá vàng trong nước và thế giới tăng mạnh như vậy?
TS. Nguyễn Trí Hiếu: Có hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, nguồn cung vàng hiện rất hạn chế, trong khi nhu cầu mua vàng tích trữ, đầu tư lại tăng mạnh. Thứ hai, các yếu tố quốc tế – như biến động địa chính trị, xu hướng giảm lãi suất của các ngân hàng trung ương lớn, và tâm lý trú ẩn an toàn – đã khiến dòng vốn đổ mạnh vào vàng.
Khi cung ít mà cầu lại quá cao, giá vàng tất yếu bị đẩy lên. Trên thực tế, mức tăng của vàng thế giới đã lên tới hơn 160% so với cùng kỳ năm ngoái, còn tại Việt Nam, thị trường tự do thậm chí đang cao hơn giá niêm yết chính thức khá nhiều.
PV: Thưa ông, có ý kiến cho rằng thị trường vàng trong nước đang gặp khó vì nguồn cung hạn chế. Ông đánh giá sao về vấn đề này?
TS. Nguyễn Trí Hiếu: Đúng như vậy. Hiện nay, việc nhập khẩu vàng được điều chỉnh theo Nghị định 232, thay thế cho các quy định trước đây. Một số doanh nghiệp và ngân hàng thương mại được cấp phép nhập vàng, nhưng chưa có thông tin rõ ràng về hạn ngạch nhập khẩu.
Trong khi đó, lượng vàng bán ra thị trường lại khá hạn chế, khiến nguồn cung khan hiếm. Điều này vô tình tạo điều kiện cho chợ đen vàng hoạt động mạnh, đẩy giá vàng ngoài thị trường tự do lên cao hơn rất nhiều so với giá chính thức.
Theo tôi, để giải quyết tình trạng này, Ngân hàng Nhà nước cần sớm cho phép các doanh nghiệp được nhập khẩu vàng để bổ sung nguồn cung. Đồng thời, cần kiểm soát chặt hoạt động mua bán bất hợp pháp và củng cố thị trường vàng chính thức để đảm bảo minh bạch, ổn định lâu dài.
Đề xuất thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia
PV: Trước đây, ông từng đề cập đến việc cần xây dựng sàn giao dịch vàng trong nước. Đến nay, ý tưởng này đã được triển khai đến đâu, thưa ông?
TS. Nguyễn Trí Hiếu: Về mặt chủ trương, Ngân hàng Nhà nước đã có kế hoạch nghiên cứu, thảo luận nội bộ về việc thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa có động thái cụ thể nào được công bố.
Theo tôi, việc thành lập sàn vàng là rất cần thiết và nên được triển khai sớm. Sàn giao dịch có thể được tổ chức độc lập hoặc tích hợp trong hệ thống sàn chứng khoán hoặc sàn hàng hóa.
Điều quan trọng nhất là đảm bảo tính minh bạch, kết nối thông tin với thị trường vàng quốc tế, và cho phép các doanh nghiệp, nhà đầu tư đủ điều kiện tham gia giao dịch hợp pháp.
Khi có một sàn vàng chính thức, giá vàng trong nước sẽ được điều tiết theo cung – cầu thực tế, tránh tình trạng đầu cơ, “thổi giá”, đồng thời giúp nhà đầu tư có thêm kênh thông tin đáng tin cậy để ra quyết định.
Người dân vẫn xếp hàng mua vàng dù giá đang rất cao. (Ảnh minh họa: Huy Phương/VOV.VN)
Giá vàng vẫn hấp dẫn nhưng nhà đầu tư cần tỉnh táo
PV: Trong bối cảnh giá vàng đang ở mức cao kỷ lục, ông có lời khuyên nào dành cho các nhà đầu tư, thưa ông?
TS. Nguyễn Trí Hiếu: Tôi cho rằng thời điểm này, nhà đầu tư cần hết sức thận trọng. Khi giá vàng tăng quá nhanh, các tổ chức hoặc nhà đầu tư lớn có thể bán ra để chốt lời, khiến giá điều chỉnh giảm bất ngờ. Nếu mua vào ở vùng giá quá cao, nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể chịu thua lỗ khi giá giảm.
Với nhà đầu tư ngắn hạn, không nên “lướt sóng” vàng ở thời điểm biến động mạnh như hiện nay.
Còn với nhà đầu tư dài hạn, vàng vẫn là kênh bảo toàn tài sản tốt, nhưng cần xác định thời gian nắm giữ ít nhất 6 tháng đến 1 năm, không nên mua bán liên tục.
Ngoài ra, tôi khuyến nghị đa dạng hóa danh mục đầu tư – không nên dồn toàn bộ vốn vào vàng, mà nên phân bổ sang các kênh khác như chứng khoán, trái phiếu, hoặc bất động sản…
PV: Ông có nhận định gì về xu hướng giá vàng trong thời gian tới, thưa ông?
TS. Nguyễn Trí Hiếu: Từ đầu năm đến nay, giá vàng thế giới đã tăng khoảng 70%, và thị trường trong nước cũng tăng tương tự. Đây là mức tăng hấp dẫn, song cũng tiềm ẩn rủi ro lớn nếu đầu tư theo tâm lý đám đông.
Tôi cho rằng trong ngắn hạn, giá vàng có thể tiếp tục biến động mạnh, nhưng về dài hạn, vẫn có xu hướng đi lên nhẹ do bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn. Nhà đầu tư nên giữ tâm lý tỉnh táo, theo dõi sát diễn biến kinh tế – tài chính thế giới, và chỉ đầu tư khi hiểu rõ rủi ro, đầu tư dựa trên chiến lược rõ ràng, tránh bị cuốn theo “cơn sốt vàng” nhất thời.
PV: Xin cảm ơn ông!