Ảnh minh họa.
Thị trường chứng khoán thế giới chốt tuần giao dịch vừa qua trong sắc xanh dù áp lực điều chỉnh giảm ở 2 phiên cuối tuần. Chứng khoán Mỹ thoát hiểm khi nhà đầu tư bắt đáy các cổ phiếu công nghệ chủ chốt đã bị bán tháo trước đó, dù kỳ vọng về lãi suất dịch chuyển theo chiều hướng bất lợi. Tính cả tuần, Nasdaq giảm 0,5%, nhưng S&P 500 và Dow Jones ghi nhận mức tăng tương ứng 0,1% và 0,3%.
Đối với thị trường trong nước, chỉ số VN-Index thoát đáy 1.600 điểm, cắt mạch giảm 4 tuần liên tiếp. Chốt tuần thứ 2 trong tháng 11, thị trường dừng ở 1.635,46 điểm, tăng 36,36 điểm so với tuần trước.
Cập nhật về triển vọng thị trường chứng khoán thế giới và Việt Nam tuần này, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích và Nghiên cứu Khối khách hàng Cá nhân của Chứng khoán Yuanta lưu ý có bốn điểm nhấn chính:
Thứ nhất, nỗi lo gia tăng trong ngắn hạn bởi AI. Giá vàng và chỉ số VIX tăng trưởng vượt trội cho thấy các nhà đầu tư đang lo ngại về định giá của nhóm cổ phiếu AI cùng với đó là khả năng giảm lãi suất của Fed.
Mức tăng trưởng của chỉ số VN-Index đã hạ từ mức tích cực xuống trung tính cho thấy thị trường đang ở giai đoạn tích lũy. Đồng thời, thị trường chứng khoán châu Á gồm Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc vẫn tăng trưởng vượt trội hơn so với các thị trường chứng khoán khác.
Nhìn chung, qua bức tranh mức xếp hạng biến động các thị trường, rủi ro thị trường chứng khoán toàn cầu có chiều hướng gia tăng nhẹ do lo ngại yếu tố định giá AI có thể đang thổi phồng bong bóng của chứng khoán toàn cầu. Tuy nhiên, mức rủi ro chưa tăng cao mà chủ yếu là đà tăng chững lại. Do đó, triển vọng thị trường chứng khoán toàn cầu vẫn chưa rơi vào trạng thái cảnh báo tiêu cực.
Thứ hai, Báo cáo của Morgan Stanley đưa ra một góc nhìn quan trọng về trạng thái phân hóa sâu của kinh tế toàn cầu, đặc biệt tại Mỹ, thông qua khái niệm “K-shaped economy”. Đây là bức tranh nơi một bộ phận kinh tế – gồm những doanh nghiệp lớn, nhóm ngành công nghệ, AI và những người có thu nhập cao – tiếp tục tăng trưởng mạnh, trong khi phần còn lại của nền kinh tế lại suy yếu hoặc tăng trưởng rất chậm.
Điểm đáng chú ý là nhóm thu nhập cao, chiếm khoảng 40% dân số, lại đóng góp tới 60% tiêu dùng và nắm giữ 85% tài sản. Điều này khiến hành vi tiêu dùng và tăng trưởng ngày càng phụ thuộc vào diễn biến của thị trường chứng khoán thay vì vào tăng trưởng thu nhập truyền thống.
Morgan Stanley đưa ra hai kịch bản cho năm 2025–2026: Kịch bản A – Tăng trưởng tiếp tục nghiêng về một nhóm nhỏ: Trong đó các tập đoàn lớn, đặc biệt nhóm công nghệ và AI, vẫn là động lực chủ đạo của thị trường. Sự lan tỏa sang các ngành khác rất hạn chế do thị trường lao động yếu và sức mua tập trung vào nhóm giàu. Đây là kịch bản đang diễn ra hiện nay, tạo nên thị trường “hẹp” với độ phân hóa cực lớn.
Kịch bản B – Tăng trưởng mở rộng: Chỉ xảy ra khi chính sách tiền tệ–tài khóa nới lỏng đủ mạnh giúp phục hồi thị trường lao động, qua đó cải thiện tiêu dùng đại chúng. Tuy nhiên, kịch bản này mang rủi ro lạm phát quay trở lại, buộc Fed phải giữ lãi suất cao lâu hơn, làm giảm động lực phục hồi.
Điểm mấu chốt của dự báo là trong một nền kinh tế phân hóa, chiến lược đầu tư cần ưu tiên chất lượng, đa dạng hóa và tập trung vào các doanh nghiệp có vị thế thực sự vượt trội. Morgan Stanley khuyến nghị giảm tỷ trọng small-cap, công ty chưa có lợi nhuận và tăng tỷ trọng large-cap chất lượng, đặc biệt nhóm được hưởng lợi từ AI, chuyển đổi số, năng lượng và y tế.
Ngoài ra, báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng danh mục sang cổ phiếu quốc tế và tài sản thực, cũng như duy trì phân bổ trái phiếu kỳ hạn 5–10 năm để ổn định thu nhập trong bối cảnh lãi suất cao.
Thứ ba, ở trong nước, Đề án về phát triển kinh tế nhà nước theo hướng nâng cao hiệu quả, hiện đang được Chính phủ và Bộ Chính trị chỉ đạo xây dựng, là một bước đi có ý nghĩa quan trọng trong việc tái cơ cấu nền kinh tế Việt Nam giai đoạn mới. Mục tiêu xuyên suốt của đề án là xác định rõ lại nội hàm, phạm vi và vai trò của kinh tế nhà nước, qua đó nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực công, tăng tính cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp nhà nước và tạo nền tảng cho phát triển kinh tế thị trường hiện đại.
Điểm đáng chú ý là Ban Chỉ đạo đã đề cập đến việc phân định minh bạch hơn giữa kinh tế nhà nước (state economy) và Doanh nghiệp Nhà nước (SOEs) – hai khái niệm thường bị sử dụng thay thế nhau nhưng thực chất có phạm vi khác biệt. Cách tiếp cận mới mang tính cải cách mạnh mẽ, hướng tới nâng hiệu quả sử dụng tài sản công, giảm thất thoát và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân tham gia sâu hơn vào các lĩnh vực mà Nhà nước không cần nắm giữ chi phối.
Từ góc nhìn thị trường, nghị quyết này nếu ban hành sẽ tạo ra khung chính sách rõ ràng hơn, giúp nhà đầu tư – đặc biệt là khối ngoại – hiểu được định hướng dài hạn của Việt Nam về vai trò của khu vực nhà nước. Đây là tín hiệu tích cực cho môi trường kinh doanh, vì cải cách Doanh nghiệp Nhà nước là một trong những yếu tố then chốt để Việt Nam tiến tới nâng hạng thị trường và nâng cao năng suất tổng thể, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng trên 10% trong giai đoạn 2026-2030.
Danh sách nhóm doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu Nhà nước trên 51% trên cả ba sàn cung cấp cho các nhà đầu tư có sự lựa chọn các cổ phiếu trong nhóm Nhà nước đang ở giai đoạn tăng trưởng:
Cuối cùng, Việt Nam trên đường trở thành ngôi sao mới của các thị trường mới nổi. FTSE Russell công bố sẽ phân loại lại Việt Nam từ thị trường “Frontier” sang “Secondary Emerging Market” trong bộ chỉ số FTSE Global Equity Index Series (GEIS), dự kiến có hiệu lực từ kỳ đánh giá tháng 9/2026, sau khi vượt qua đánh giá giữa kỳ tháng 3/2026 (Interim Review). Việc xóa Việt Nam khỏi chỉ số Frontier sẽ thực hiện trong một đợt, còn việc thêm vào GEIS sẽ theo nhiều giai đoạn.
Kỳ đánh giá tháng 9/2026 sẽ được công bố từ ngày 21/08/2026. Từ đó, Việt Nam được xếp trong khu vực “FTSE Asia Pacific ex Japan ex China”. Tại kỳ đánh giá tháng 9 khi sàng lọc đủ điều kiện, cổ phiếu Việt Nam được xem như cổ phiếu mới chứ không được xem là cổ phiếu “đang trong chỉ số”. Nghĩa là phải đáp ứng lại toàn bộ tiêu chí về thanh khoản và quy mô như cổ phiếu mới.