(Ảnh minh họa)
Hiện tại, nguồn cung tăng nhanh hơn nhu cầu. Phần lớn chuyên gia nhận định thị trường sẽ dư thừa dầu từ quý IV năm nay và kéo dài sang nửa đầu năm 2026. Nhưng con số dư thừa cụ thể lại gây nhiều tranh cãi: OPEC+ dự báo nhu cầu tăng gấp đôi so với ước tính của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA). Như Reuters bình luận: “Có quá nhiều điểm mù trên thị trường”, nên khó đưa ra một dự báo rõ ràng.
Ẩn số từ kho dự trữ của Trung Quốc
Một trong những dấu hỏi lớn nhất là lượng dầu dự trữ của Trung Quốc – quốc gia không công bố dữ liệu này. Về lý thuyết, con số dự trữ có thể ảnh hưởng mạnh đến giá dầu, nhất là khi Trung Quốc là nhà nhập khẩu lớn nhất thế giới.
Các dữ liệu theo dõi cho thấy, từ tháng 3 đến nay, Trung Quốc nhập dầu – chủ yếu từ Nga, Venezuela và Iran – nhiều hơn hẳn nhu cầu tiêu thụ nội địa. Riêng tháng 8, lượng dư thừa được ước tính vượt 1 triệu thùng/ngày. Thế nhưng thị trường lại gần như bỏ qua yếu tố này. Financial Times gọi đây là những “kho dự trữ vô hình”.
Theo Charles Thíemélé – Giám đốc khu vực châu Phi của BGN SA, việc Trung Quốc tích trữ không hẳn là tín hiệu xấu: “Nếu họ nhập kho, tức là sớm muộn gì cũng sẽ tiêu thụ. Cách quản lý dự trữ của Trung Quốc cũng rất khác phương Tây”.
Dòng chảy âm thầm của dầu bị cấm vận
Một biến số khác là khối lượng dầu bị cấm vận nhưng vẫn được vận chuyển nhờ những “đội tàu bí mật” – rất khó thống kê. Có lẽ vì thế mà từ tháng 7 đến nay, giá dầu Brent – chuẩn tham chiếu toàn cầu – vẫn dao động quanh mức 60-70 USD/thùng, thay vì phản ánh tình trạng cung vượt cầu.
Nhà bình luận Javier Blas (Bloomberg) nhận định, chừng nào Trung Quốc còn nhập mạnh, họ sẽ hút bớt dư cung toàn cầu, giúp giá không giảm sâu. Đồng thời, khi nguồn dầu Nga và Iran chưa trở lại thị trường chính thức, cảm giác “thiếu hụt” vẫn tạo lực đỡ cho giá.
“Thị trường chưa bao giờ thiếu minh bạch như hiện nay”, ông Charles Thíemélé nói, và nhấn mạnh: Giá dầu hiện nay không hẳn phản ánh thực tế, mà chủ yếu dựa trên kỳ vọng về nhu cầu trong tương lai.
Nh.Thạch